روستای قلات یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین روستاهای استان فارس است که در ۳۶ کیلومتری شمال غرب شیراز و در دامنه کوه‌های زاگرس واقع شده است. این روستا در ارتفاع ۲۰۶۵ متری از سطح دریا قرار دارد و به‌عنوان اولین بافت روستایی تاریخی-طبیعی استان فارس در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
طبیعت و جاذبه‌های طبیعی
قلات با طبیعتی بکر و دست‌نخورده، مقصدی ایده‌آل برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی است. وجود چشمه‌های خنک، درختان کهنسال، باغ‌های میوه و آبشارهای زیبا از ویژگی‌های بارز این روستا هستند. رودخانه‌های شب‌شتری و چشمه‌انجیری از جمله منابع آبی مهم قلات محسوب می‌شوند.
جاذبه‌های تاریخی
قلعه قلات (قلعه قزل ارسلان): این قلعه باستانی بر فراز تپه‌ای سنگی و مشرف به روستا قرار دارد و قدمت آن به دوران ساسانی یا حتی پیش‌تر بازمی‌گردد.
کلیسای قلات: ساخته‌شده بین دو جنگ جهانی اول و دوم، این کلیسا در حال حاضر در معرض تخریب است.
حمام تاریخی: ریش‌سفیدان محلی معتقدند که سعدی در این حمام استحمام کرده است.
معماری و بافت روستا
خانه‌های قلات به‌صورت پلکانی و با استفاده از مصالحی مانند سنگ، چوب و کاهگل ساخته شده‌اند. این معماری مشابه با روستای ماسوله در شمال ایران است و به‌خوبی با شیب طبیعی زمین هماهنگ شده است.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به قلات از شیراز، کافی است از بزرگراه دکتر حسابی به سمت جاده شیراز-اردکان-یاسوج حرکت کنید. پس از حدود ۲۵ کیلومتر، زیرگذر روستای قلات را در سمت چپ خواهید دید. جاده روستا آسفالت و مناسب برای تردد است.
بهترین زمان سفر
بهترین زمان برای سفر به قلات بهار و تابستان است، زیرا در این فصول، هوای روستا خنک و دل‌پذیر است و طبیعت آن در اوج زیبایی خود قرار دارد.
اقامت و امکانات
در قلات، اقامتگاه‌های بوم‌گردی متعددی وجود دارد که تجربه‌ای اصیل از زندگی روستایی را برای گردشگران فراهم می‌کنند. همچنین، رستوران‌ها و کافه‌هایی در روستا فعالیت دارند که غذاهای محلی را ارائه می‌دهند.
روستای قلات با ترکیب منحصر به‌فردی از تاریخ، طبیعت و فرهنگ محلی، مقصدی جذاب برای سفرهای کوتاه‌مدت از شیراز است.
